Ngày 30-09-2025
Kế hoạch visa H-1B của Trump có thể khiến các công ty Mỹ bớt thuê lao động nước ngoài hoặc thay đổi cách tuyển dụng.
Khi Tổng thống Donald Trump đề xuất mức phí 100.000 USD cho mỗi lao động nước ngoài theo diện visa H-1B, ngành công nghệ – vốn phụ thuộc nhiều vào nguồn lao động tay nghề cao – đã phản ứng mạnh mẽ vì lo ngại tác động nghiêm trọng đến nhân lực và đổi mới sáng tạo.
Visa H-1B là gì?
Visa H-1B cho phép doanh nghiệp Mỹ tuyển dụng tạm thời người nước ngoài làm việc trong các ngành đòi hỏi chuyên môn cao như công nghệ, y tế, giáo dục, tài chính… Đa số người nhận H-1B làm trong lĩnh vực công nghệ thông tin.
Năm 2023, khoảng 65% thị thực H-1B cấp cho ngành công nghệ, với mức lương trung bình hơn 123.000 USD/năm. Mỗi năm, chính phủ giới hạn số visa cấp cho doanh nghiệp là 65.000, cộng thêm 20.000 cho người có bằng sau đại học. Đại học và tổ chức phi lợi nhuận không bị giới hạn số lượng nhưng vẫn phải tuân thủ quy định.
Hiện nay, visa được cấp thông qua hình thức bốc thăm vì số hồ sơ vượt xa số lượng cho phép. Người có visa H-1B được ở lại Mỹ tối đa 6 năm và có thể xin thẻ xanh.
Trump muốn thay đổi gì?
Trong nhiệm kỳ đầu, Trump từng tạm dừng chương trình H-1B để bảo vệ việc làm cho người Mỹ trong đại dịch. Gần đây, ông đề xuất nhiều thay đổi mạnh mẽ, gồm:
- Thu phí 100.000 USD cho mỗi hồ sơ H-1B, kể cả với tổ chức phi lợi nhuận và đại học.
- Thay đổi cách bốc thăm, ưu tiên những đơn có mức lương cao hơn, gây bất lợi cho lao động mới ra trường.
- Cho phép miễn phí với các trường hợp “có lợi cho quốc gia”, nhưng quyền quyết định thuộc Bộ An ninh Nội địa.
- Giảm dòng nhân tài đổ vào Mỹ.
- Doanh nghiệp chuyển hướng tuyển người ở nước ngoài, hoặc mở rộng văn phòng ngoài Mỹ.
- Giảm sáng tạo, số lượng bằng sáng chế và tăng trưởng kinh tế.
- Các quốc gia khác như Trung Quốc đang nhanh chóng tận dụng cơ hội bằng cách tung ra loại visa mới hấp dẫn nhân tài toàn cầu.
Tại sao chương trình H-1B cần cải cách?
Dù nhiều người cho rằng lao động nước ngoài cướp việc người Mỹ, các chuyên gia cho rằng điều này không có bằng chứng rõ ràng. Ngược lại, lao động nhập cư còn thúc đẩy tiêu dùng và tạo thêm việc làm.
Tuy nhiên, một số công ty gia công nước ngoài đã lợi dụng kẽ hở, nộp hàng loạt hồ sơ cho nhân sự mà họ không có ý định tuyển trực tiếp, sau đó cho thuê lại nhân lực. Điều này làm méo mó thị trường, giảm lương và cơ hội cho lao động Mỹ.
Ngoài ra, visa H-1B cũng khiến người lao động phụ thuộc vào công ty bảo lãnh, khó chuyển việc, dễ bị ép lương. Việc cùng lúc sử dụng visa cho cả nhân tài cao cấp lẫn nhân viên tạm thời khiến chương trình thiếu nhất quán.
Hệ quả kinh tế nếu Trump thực hiện kế hoạch
Các chuyên gia lo ngại mức phí quá cao sẽ khiến doanh nghiệp từ bỏ việc tuyển lao động nước ngoài, đặc biệt là lao động trẻ, mới ra trường hoặc các startup không đủ khả năng tài chính. Thậm chí, cả nhân tài xuất sắc cũng có thể nản lòng trước môi trường thiếu thân thiện.
Kết quả có thể là:
