Ngày 02-03-2025
Cựu Tổng thống Donald Trump mới đây đề xuất chương trình “thẻ vàng”, cho phép người nước ngoài giàu có đầu tư 5 triệu USD để được cấp quyền thường trú và hướng đến quốc tịch Mỹ. Ông kỳ vọng chương trình này sẽ thu hút đầu tư lớn, đồng thời thay thế visa EB-5 hiện hành. Bộ trưởng Thương mại cho biết kế hoạch có thể huy động 1,000 tỷ USD để giảm nợ công.
“Thẻ vàng” nhập cư mà Tổng thống Donald Trump đề xuất để thay thế cho visa EB-5.
Tuy nhiên, các chuyên gia luật di trú cho rằng việc thực hiện “thẻ vàng” không đơn giản và đòi hỏi phải được Quốc hội thông qua bằng luật mới. Tổng thống không có quyền tự ý tạo ra loại visa mới hoặc lộ trình nhập tịch – điều từng khiến các tổng thống trước cũng không thể tiến hành cải cách di trú sâu rộng qua hành pháp.
Gắn tài sản với quyền nhập cư không phải điều mới
Đây không phải lần đầu Trump ưu tiên người giàu trong chính sách nhập cư. Trong nhiệm kỳ đầu, ông từng áp dụng tiêu chí “gánh nặng xã hội” để hạn chế thẻ xanh với người nhận trợ cấp, khiến nhiều người coi đó là “bài kiểm tra tài sản”. Dù chính sách này bị hủy dưới thời Biden, tư duy đặt khả năng tài chính lên hàng đầu vẫn tiếp tục được Trump theo đuổi.
Một số ý kiến cho rằng việc ưu tiên người giàu có thể khiến nước Mỹ bỏ qua những người nhập cư có trình độ cao, thực sự có thể đóng góp vào phát triển kinh tế và phục vụ lợi ích quốc gia.
EB-5 không thể thay thế dễ dàng
Mặc dù chính quyền Trump tuyên bố “thẻ vàng” sẽ thay thế chương trình EB-5, các chuyên gia cho biết điều này không thể xảy ra nếu không có hành động lập pháp. Chương trình EB-5 được Quốc hội thông qua từ năm 1990, yêu cầu các nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án tạo việc làm ở Mỹ để đổi lấy visa. Bất kỳ thay đổi lớn nào đối với chương trình này – bao gồm việc hủy bỏ hay thay thế – đều phải được Quốc hội phê duyệt. Các chuyên gia cho rằng khả năng Quốc hội hủy bỏ EB-5 để đổi lấy “thẻ vàng” là rất thấp.
Hiện tại, EB-5 yêu cầu mức đầu tư từ 800.000 đến hơn 1 triệu USD tùy vào khu vực. Theo các luật sư di trú, việc tăng mức đầu tư lên 5 triệu USD sẽ khiến số người đủ điều kiện giảm mạnh, và những người có tài sản ở mức này thường không muốn bị ràng buộc bởi hệ thống thuế của Mỹ.
Không thể hợp pháp hóa thông qua ngân sách
Một số ý kiến cho rằng có thể bổ sung “thẻ vàng” thông qua quy trình hòa giải ngân sách – một hình thức thông qua luật nhanh hơn. Tuy nhiên, chuyên gia pháp lý cho rằng luật di trú không thể thay đổi qua hình thức này, và các nỗ lực trước của phe Dân chủ cũng từng bị bác bỏ.
Tình trạng hồ sơ EB-5 đang chờ xử lý chưa được làm rõ
Hiện có hàng ngàn người đã nộp hồ sơ EB-5 và đầu tư hàng triệu USD đang trong giai đoạn chờ cấp thẻ xanh. Chính quyền chưa nêu rõ kế hoạch xử lý các trường hợp này nếu chuyển sang “thẻ vàng”. Điều này khiến nhiều nhà đầu tư lo lắng, vì quá trình EB-5 kéo dài hàng năm, thậm chí hàng thập kỷ, và việc thay đổi đột ngột có thể gây thiệt hại lớn về tài chính lẫn niềm tin đầu tư.
Nhiều điểm mơ hồ và nguy cơ bị lạm dụng
Trump từng gợi ý doanh nghiệp có thể mua “thẻ vàng” để tuyển dụng sinh viên nước ngoài tốt nghiệp từ Mỹ, nhưng chưa có hướng dẫn cụ thể. Ngoài ra, quy trình xét duyệt chưa rõ ràng, làm dấy lên lo ngại về việc các cá nhân có tiền án hoặc nguồn tiền bất hợp pháp lợi dụng để mua quyền cư trú.
Các tổ chức minh bạch quốc tế cảnh báo rằng việc bán quốc tịch sẽ thu hút những kẻ tham nhũng hoặc các dòng tiền “đen” tìm nơi trú ẩn an toàn.
Đề xuất gây tranh cãi nhưng mở ra đối thoại
Dù gây nhiều tranh cãi, đề xuất “thẻ vàng” cũng phần nào nêu bật thực tế rằng nước Mỹ đang thiếu visa cho người nhập cư có năng lực. Một số chuyên gia cho rằng đây là cơ hội để hai đảng cùng thảo luận nghiêm túc về vai trò kinh tế tích cực của người nhập cư và nhu cầu mở rộng các con đường hợp pháp để họ đóng góp vào xã hội Mỹ.
